تحقیق عوامل موثر بر وجدان کاری و انضباط اجتماعی

در این تحقیق در ابتدا به این مطلب می پردازدکه چرا مقوله های وجدان کار و انضباط اجتماعی بسیار کم و جزئی در مطالعات و نوشته های سازمانی آمده است. این تحقیق ضمن شناخت این دو مقاله یک طرح نظری برای شناخت، پژوهش و تجزیه و تحلیل علل و عوامل بوجود آورنده و مؤثر بر آنها ارائه می دهد. محقق وجدان کاری در سازمان را یک پدیده عقیدتی می داند که در عمق ذهنیت افراد سازمانی نفوذ کرده و با آثار مثبت، مفید و اثربخشی از قبیل: تعهدکاری، درست کاری، وقت شناسی، کیفیت کار و در متن فرهنگ سازمانی جلوه گر و نمایان می شود. برمبنای مطالب این تحقیق هر نوع بررسی و تحقیق در ماهیت، ریشه های آثار عوامل و متغیرهای وجدان کاری در سازمان یک مدل سه بعدی را دربرمی گیرد که در یک بعد آن علل و عوامل ساختاری، در بعد دیگر علل و عوامل رفتاری و در بعد سوم علل و عوامل زمینه ای روی پژوهش قرار گرفته و مشخص می شوند.

وجدان کاری

با استفاده از تعریف کار و وجدان می توان وجدان کاری را گرایش درونی تعریف کرد که به مدد آن انسان گرایش به انجام کار بیشتر و بهتر پیدا می کند و ارضاء روحی و مادی می شود.

نیرویی که عمدتاً در سازمان موضوعیت می یابد یعنی جایی در آن کار به صورت فردی یا گروهی انجام و کالا یا خدمتی به دیگران عرضه می شود، در صورت فقدان یا ضعف چنین حالتی، بیکاری، کم کاری، نظارت خواهی، مسؤولیت گریزی، سیاه کاری، رخوت، تنبلی، فساد، کلاهبرداری، تقلب و تزویر، فقر و بدبختی گریبانگیر جامعه خواهد شد و خصایص نامطلوب سیاسی حکمفرما می گردد.

وجدان کار به احساس مسؤولیت، تعهد و تقید فرد نسبت به وظائف و مسؤولیت های محول گفته می شود و به عبارت دیگر مکانیزم خود کنترلی در انجام امور است که به واسطه آن افراد بدون نظارت مستقیم و غیرمستقیم از بیرون، کار خود را از نظر کمی و کیفی به طور تمام و کمال انجام می دهند.

- وجدان کار از نظر جامعه شناسی عبارت است از: میزان پایبندی کارکنان به رعایت هنجارهای نقش آن شغل یا کار است.

-وجدان کاریرا می توان حالت، کشش، کیفیت، روحیه، و نیروی در کار دانست که با توجه به زمینه مناسب در انسان (که خوب و بند اعمال به وسیله آن ادراک می شود) از یک کیفیت بالای مسؤولیت پذیری و توجه خاص به نیک خواهی و عدالت برخوردار می شود. پس فردی که از وجدان کاربرخوردار است رهیافتهای ذیل را داراست:

- اول: نیروی ارزیابی و احساس رضایتمندی (قوه تشخیص خوب و بد از یکدیگر).

- دوم: احساس تعهد و گرایش مثبت به سازمان (کیفیت بالای روحیه مسؤولیت پذیری).

- سوم: عدم احساس محرومیت نسبی و تبعیض (توجه به نیکخواهی و عدالت اجتماعی).با تکیه بر رهیافتهای فوق، می توان وجدان کاریرا نوعیاحساس تعهد مقید کننده درونی به منظور رعایت ضروریات کمی و کیفی کار، تقبل تعهد از سوی فرد یا گروه به شمار آورد، که به صورت مجموعه ای از ارزشها، گرایشها و تعهدات در افراد جلوه گر می شود این تعهدات عملی عبارتند از:

تعهد به رعایت شرایط کمی و کیفی کار، تعهد نسبت به بقاء و توسعه سازمانی، تعهد به تکامل خود سازمانی، تعهد نسبت به افراد و سایر گروههای کاری در سازمان، و تعهد نسبت به رضایت مشتری.

...

نقش وجدان کاری در توسعه پایدار

فعالیتهای توسعه ای عملی است که زندگی همه مردم را به شکلی تحت تأثیر قرار می دهد همه تلاشهای توسعه ای در گرو اعمال مردمی می باشد که توسعه به وسیله آنها و برای آنها اجرا می گردد. از جمله عوامل درونی است، دارا بودن وجدان کاری و انضباط اجتماعی است که موارد فوق از جمله اهداف فردی و اجتماعی را هدایت می نماید.

مطمئناً رمز موفقیت برخی از کشورهای توسعه یافته علاوه بر نقش شرایط اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آن کشور نقش خصوصیات درونی افراد آن جامعه می باشد. افراد و جامعه به عنوان سوخت و انرژی اصلی حرکت دهند توسعه هر کشور محسوب می شوند.

توسعه پایدار فرایند پایان ناپذیری است که هدف آن بهتر کردن کیفیت زندگی مردم با توجه به حفظ محیط زیست می باشد. برنامه ریزی توسعه پایدار بایستی مبنای مشارکتی داشته باشد. به این صورت که مردم و ارگانهای دولتی در کنار هم عمل کنند.

در این رابطه انسان به عنوان مهمترین عامل اجرای توسعه پایدار است. از آنجایی که انسان از دیرباز به دنبال رفاع و آسایش خود بوده است لذا دخالت او در محیط زیست به همراه تغییر در شیوه های بهره کشی از طبیعت و عوامل تشکیل دهنده طبیعت برای دستیابی به توسعه می باشد.

زمانی می توان به توسعه پایدار دست یافت که از بیهوده به هدر رفتن منابع جلوگیری می کرد.

یکی از مسائل مهم کشور برای رسیدن به توسعه پایدار توجه بیشتر به امر وجدان کاری است. اعضاء اصلی هر جامعه نیروی انسانی آن جامعه است که مهمترین مهره توسعه به حساب می آید. زیرا توسعه به دست انسانها انجام می شود البته اگر افراد جامعه دارای وجدان کاری باشند و برای هر مسئولیتی احساس تعهد نمایند و در جهت اجرای آن کوشا باشند.

...

****************

فهرست

تجزیه و تحلیل عوامل مؤثر بر وجدان کاری و انضباط اجتماعی 1

اهمیت کار 1

مفهوم کار 3

تعاریف وجدان 6

تقسیم بندی و معانی اصطلاحی وجدان 8

وجدان کاری 11

وجدان کاری در قرآن 15

پاره ای از موارد استعمال وجد در قرآن کریم 21

وجدان کاری در کلام رهبر 23

اخلاقیات 27

اخلاق کار 30

اخلاق در غرب 32

اخلاق کار در ژاپن 34

عوامل روانی در وجدان کاری 35

نقش وجدان کاری در توسعه پایدار 39

وجدان کار و بهره وری 41

تعهد و وجدان کاری 46

عدم بروز وجدان کاری به صورت یک مسئله و مشکل فراگیر سازمانی 47

دیدگاه دانشمندان علم مدیریت و رفتار 49

وجدان از دیدگاه اندیشمندان اسلامی 52

ضمانت اجرایی احکام وجدانی 55

****************