پروژه بررسی و تدوین ویژگیهای کیفی ابریشم فرش دستباف

پروژه حاضر تحقیقی جامع از بررسی و تدوین ویژگیهای کیفی ابریشم مورد استفاده در فرش دستباف ارائه می دهد. در این تحقیق ابتدا به تاریخچه ای کامل از نوغانداری در ایران و کشورهای مختلف پرداخته شده سپس به بررسی ویژگیهای ابریشم فرش دستباف، پرورش کرم ابریشم و تولید ابریشم و... پرداخته شده است.

ابریشم واژه ای است که جلال و زیبایی را در ذهن تداعی می کند، ابریشم و بریشم، حریر، قز، افریشم و فریشم نیز گفته اند. در فرهنگ معین: ابریشم، ماده ای است که کرم مخصوصی به نام (کرم پیله) ترشح می کند و با آن لانه ای بیضی شکل برای خود می سازد، یا رشته تارهایی از تارهای پیله که برای دوختن و بافتن از آن استفاده می شود. در فرهنگ عمید : ابریشم ماده ای است که کرم ابریشم از غده های خود به شکل نخ بسیار نازک ترشح می کند و با آن لانه ای بیضی شکل می سازد که پیله نام دارد، پیله ها را با بخار آب نرم می کنند تا سررشته ها پیدا شود، آن گاه رشته ها را به هم تاب می دهند تا به ضخامت معّین برسد. بنا به افسانه ای که قدمت 4600 ساله دارد، یکی از ملکه های چین به نام سی لین شی ضمن گردش در جنگل متوجه تارهای نازکی شد که به دور شاخ و برگهای درختان توت تنیده شده بود. او با جمع آوری و ریسیدن تارها و بافتن آنها پارچه های نازک و لطیفی تهیه کرد و همین سبب شد تا در حدود سه هزار سال تولید و پارچه آن در انحصار چینی ها باشد و اگر کسی این را فاش می کرد با مجازات مرگ روبرو می شد. با وجود چنین سیاست سخت گیرانه در سال 419 بعد از میلادیک شاهزاده خانم با فرمانروای کشور ختن (ترکستان خاوری امروز ) ازدواج کرد، وی چون علاقه زیادی به شوهرش داشت بی آنکه از مجازات مرگ بهراسد مقداری تخم نوغان در گیسوی خود پنهان و به شوهرش تقدیم کرد و به این ترتیب در سرزمین ختن کرم ابریشم متداول شد.بعدها به دلیل طوایف هون، اهالی ختن ناگزیر به ترک وطن شدند و شماری نیز به ژاپن و برخی به مغولستان و کوه ها مهاجرت کردند. در نتیجه پرورش کرم ابریشم در کشورهای یاد شده آغاز شد و چون ابریشم بسیار گرانبها و پرارزش بود، در سال 552 میلادی دو مبلّغ مذهبی که برای اشاعه مسیحیت در نواحی مورد اشاره اقامت گزیده بودند هنگام بازگشت در میان عصای توخالی خود مقداری تخم نوغان پنهان کردند و از طریق ترکستان و ایران به قسطنطنیه رساندند. کسانی که ورود ابریشم را مرتبط با جاده ابریشم می دانند، معتقدند ابریشم در حدود 330 سال پیش از میلاد از چین به ایران راه یافته و تا مدتی بعد از ظهور اسلام رواج داشته است. در حقیقت این پدیده اتفاقی به تدریج پایه گذار صنعت پرورش تهیه ابریشم در جهان شد و در حال حاضر بیش از 35 کشور جهان در تولید ابریشم مشارکت دارند.

بررسی ویژگیهای کیفی ابریشم

ابریشم پرز

نخ های ابریشمی که در پرز فرش کاربرد دارند به صورت (سنتی ) تولید می شوند. بیش از 70% ابریشم پرز در شهر بایگ به دست می آید.

برای بدست آوردن گل یا خواب یا پرز فرش ابتدا پیله ها را در دیگ های مسی بزرگ با عمق 50 سانتی متر و دهانه 90تا 120 سانتی متر که با آب 100 درجه پر شده است می ریزند و پیله ها نمناک می شوند کرک پرز روی پیله را گرفته با دخالت دادن دست ها با آب جوش و پیله های داخل دیگ با استفاده از یک میله پلاستیکی سر نخ پیله ها توسط یک نفر به حلقه ای به نام قلاب هدایت می شود و دور دوکی پیچیده می شود و دوکها را در آب سرد انداخته سپس با دستگاهی آنها را 2لا تابی می کنند و برحسب نیاز مشتری تعداد لا را بیشتر می کنند ولی در پرز تعداد لا نباید زیاد تر شود چون باعث می شود در داخل فرش دیده نشود. و سپس با دستگاهی کلاف پیچی می کنند و مجدداً قبل از صمغ گیری نخ ها را سایز بندی و دوک پیچی می کنند و نخها را مرتباً مرطوب کرده تا خشک نشوند با دستگاهی به صورت z,s کلاف پیچی می کنند.

و بر عکس ابریشم چله، پرز اول کلیاب می شود سپس تاب داده می شود. به صورت کلاف بدست می آید. مرکز اصلی تولید ابریشم پرز در منطقه بایگ 50 کیلومتری در تربت حیدریه واقع می باشد. که قدمتی بیش از 50 سال دارد. روزی 5 تن ابریشم تولید می کنند. هم اکنون به علت پایین بودن قیمت پیله های روسی(ازبک) ایرانی از این پیله ها استفاده می شود چون از لحاظ نخ دهی خوب بود با اینکه دارای سر نخ است. بیشتر خریداری می شود. ابریشم های پرز بدست آمده از این منطقه به کاشان برده کلاف پیچی و لاگیری و صمغ گیری می شوند....

فهرست مطالب تحقیق

چکیده

فصل اول

سابقه نوغانداری در کشورهای آسیا

فصل دوم

سابقه نوغانداری در ایران از دوره هخامنشی تاکنون

فصل سوم

نحوه پرورش کرم ابریشم

تفریخ تخم نوغان

مرحله پروش لارو حرارت و رطوبت،دما، تغذیه،تمیز کردن بستر

مرحله تنیدن پیله

برداشت پیله

فصل چهارم

طبقه بندی انواع نژاد بر اساس مناطق تجاری و بومی

فصل پنجم

چرخه تولید تخم نوغان

فصل ششم

بیماریها و آفات کرم ابریشم

فصل هفتم

واریته های توتهای مختلف

فصل هشتم

فرآوری پیله (ماده اولیه صنعت ابریشم)

فصل نهم

بررسی ویژگیهای کیفی ابریشم

ابریشم پرز

ابریشم چله

صمغ گیری ابریشم با مواد گوناگون

صمغ زدایی در ایران

فصل دهم

تصاویر

فصل یازدهم

نتیجه گیری

منابع و ماخذ